مهدویت

    همسر داری حضرت فاطمه سلام الله عليها

1-مهربانی با همسر

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) با الهام از دستورات الهی و پدر بزرگوارش، نسبت به امیرالمؤمنین (علیه السلام)  فوق العاده علاقه مند بود.هنگامي که در سال هشتم هجرت، پيامبر صلي الله عليه و آله حضرت علي عليه السلام را در ماجراي جنگ ذات السلال به سوي بيابان و ريگزار يابس براي سرکوبي دشمن فرستاد، روايت شده که: حضرت علي عليه السلام عصابه (دستمال) مخصوصي داشت، هرگاه به جنگ بسيار سخت مي رفت آن عصابه را به سر مي بست. در اين سفر هم به نزد فاطمه عليها السلام آمد و آن عصابه را طلبيد.

فاطمه عليها السلام گفت: کجا مي روي؟ مگر پدرم مي خواهد  تو را به کجا بفرستد؟

حضرت علي عليه السلام فرمود: به سوي بيابان ريگزار مي روم.

حضرت فاطمه عليها السلام از خطر اين سفر و مهر و محبتي که به علي داشت گريان شد.

در همين هنگام پيامبر صلي الله عليه وآله به خانه فاطمه عليها السلام آمد و به فاطمه فرمود: چرا گريه مي کني؟ آيا مي ترسي که شوهرت کشته شود؟ نه، إن شاء الله کشته نمي شود.

علي عليه السلام به پيامبر صلي الله عليه وآله عرض کرد: اي رسول خدا! آيا نمي خواهي کشته شوم و به بهشت بروم؟ (1)این حدیث عشق وعلاقه زیاد حضرت به همسرش را نشان می دهد  

2-فرمان‏ پذيري از شوهر

وقتى ماجراى فشار بين در و ديوار و بسترى شدن حضرت زهرا ،خلیفه اول ودوم چندین بار تقاضای ملاقات حضرت فاطمه (س) کرده بودند اما فاطمه (سلام الله علیها)  در تداوم مبارزه منفی و همه جانبه خود، هرگونه پیشنهادی را رد می نمودند و موضع اعتراض و سکوت و بیزای را ادامه داد.علی (ع) در آخرین روزهای واپسین عمر زهرا (س) نزد او آمد وتقاضای آنان را برای ملاقات با فاطمه عليها السلام بازگو کردواز او اجازه خواست 

حضرت زهرا عليها السلام فرمود: «اَلْبَيْتُ بَيْتُکَ وَالْحُرَّةُ زَوْجَتُکَ اِفْعَلْ ما تَشاءُ» (2)

علي ‏جان! خانه، خانه توست و من زن همسر تو مي باشم هر آنچه مي خواهي انجام ده.

فاطمه (سلام الله علیها)  در شرايط حساس و سرنوشت ساز، از ديدگاه و موضع خويش به احترام آن حضرت مي‏ گذشت و در برابر او فروتني پيشه مي‏ ساخت و با عنايت به شرايط و وضعيت خاص حرف همسرش را مي ‏شنيد و به ديدگاه او بها مي ‏داد و نظر او را بر خويش مقدم مي‏ داشت

3- تفاهم حضرت زهرا و حضرت علي عليهما السلام در زندگي

فاطمه (سلام الله علیها) در محیط خانه، چون ماهی درخشان بود که نور وجودش کانون خانه و دل علی (علیه السلام) را روشن می کرد.اميرالمؤمنين علي عليه السلام مي فرمايند:هيچ گاه فاطمه از من نرنجيد و او نيز هرگز مرا نرنجاند، او را به هيچ کاري مجبور نکردم، او نيز مرا آزرده نساخت. در هيچ امري قدمي بر خلاف ميل باطني من برنداشت و هرگاه به رخسارش نظاره مي کردم تمام غصه هايم بر طرف مي شد و دردهايم را فراموش مي کردم.

در جاي ديگر مي فرمايند: به خدا قسم! هرگز کاري نکردم که فاطمه عليها السلام خشمگين شود، او نيز هيچ گاه مرا خشمگين نکرد. (3)

این حدیث از عشق و علاقه شدید متقابل دو همسر معصوم حکایت می کند که در طول زندگی آنان نه تنها کوچکترین اختلافی پیش نیامده است، بلکه مشکلات خارجی و اجتماعی با دیدار محبت آمیز مرتفع می گردید.

4-شرم و حيا در کنار شوهر

حيا دو گونه است: يکي پسنديده و ديگري ناپسند. حياي ناپسند آن حالتي است که انسان را از رشد و کمال بازمي دارد و يا باعث از بین رفتن حقوق ديگري مي گردد. چنين صفتي در روايات اسلامي به شدت قبیح شمرده می شود(4)

حضرت امام باقر عليه السلام مي فرمايند:

زن خوب، زني است که در خلوت با شوهرش حيا را نيز از تنش خارج کند، و سپس در شرايط عادي، حيا را نيز مانند لباس به اندامش بپوشاند. (5)

حضرت فاطمه عليها السلام در طول مدت شوهرداري خود با اميرالمؤمنين، در هيچ فرصتي حريم آن حضرت را ناديده نگرفت و در مورد شخصيت آن بزرگوار کوتاهي نکرد.

5-آرايش و زينت براي همسر

رسيدگي به وضع ظاهري به خاطر همسر از اصول زندگي يك زن و مرد مسلمان است و در زندگي علي (ع) و زهرا (س) نيز اين اصل خود ر به خوبي نشان مي دهد. نقل است پيامبر براي شب عروسي حضرت زهرا (س) دستور داد عطرهايي خوشبو تهيه كنند و زهرا (س) نيز در داخل خانه دائماً معطر بودند.

6-رعايت نمودن شرايط اقتصادي شوهر

رسول خدا (صلی الله علیه) فرموده اند از برکات اخلاقی و فکری زن خوب این است که هزینه و مخارجش کم باشد،

و در اداره ی خانه و صرفه جویی در مصرف، یاور و همکار شوهر به حساب آید.

تمام این ویژگیها در وجود مبارک حضرت زهرا (سلام الله علیه) جمع بود و آن حضرت با مدیریّت لازم و با صبر و بردباری، همه ی تلخیها را به کام علی (علیه اسلام) شیرین می کرد و در برابر مشکلات مالی عقب نشینی نمی نمود.

حضرت علی (علیه اسلام) می فرمایند:

«تزوّجت فاطمه (سلام الله علیه) و ما کان لی فراش، و صدقتی الیوم لو قسمّت علی بنی هاشم لو سعتهم.»

من در حالی با حضرت زهرا (سلام الله علیه) ازدواج کردم، که زیراندازی در خانه نداشتم

روزي امام علي عليه السلام فرمود: فاطمه جان! آيا غذايي موجود است که بياوري؟

پاسخ شنيد: «وَالَّذي عَظَّمَ حَقَّکَ ما کانَ عِنْدَنا مُنْذُ ثَلاثٍ اِلاَّ شَيْي‏ءٌ اثَرْتُکَ بِهِ».(6) ؛

سوگند به خداوندي که حق و قدر تو را بزرگ شمرد سه روز است که غذاي کافي در منزل نداريم و همان مقدار ناچيز خوراکي را به شما بخشيدم و خود گرسنگي را تحمل کردم.

امام علي عليه السلام فرمود: چرا اطلاع ندادي؟

حضرت زهرا عليها السلام جواب داد: «کان رسول اللَّه صلي الله عليه وآله نَهاني اَنْ اَسْاَلَکَ شَيْئاً فَقالَ صلي الله عليه وآله لاتَسْأَلي اِبْنَ عَمِّکَ شَيْئاً اِنْ جاءَکِ بِشَي‏ءٍ عَفْواً وَ اِلاَّ فَلا تَسأَليهِ»؛

رسول خدا صلي الله عليه و آله مرا نهي فرمود از تو چيزي در خواست نمايم و به من سفارش فرمود: دخترم! چيزي از پسر عمويت درخواست نکن، اگر چيزي براي تو آورد بپذير و الا تو درخواست چيزي نداشته باش.

پس از شنيدن سخنان و مشاهده ايثارگري فاطمه عليها السلام امام از منزل خارج شد و با وام گرفتن از دوستان مشکلات خانواده را برطرف نمود. (7)

7-تامین رضایت همسر

علي عليه السلام از فاطمه  زهرا عليها السلام فوق العاده راضي و خشنود بود، زيرا آن حضرت يک انسان معصوم و بي لغزش بود و هرگز کاري برخلاف رضاي اميرالمؤمنين انجام نمي داد، ولي در عين حال فاطمه عليها السلام در هنگام فراق، در ضمن وصاياي خود به آن حضرت خواستند قلب مبارک علي را بار ديگر در مورد خود راضي تر نمايند و لذا عرض کرد:

اي پسرعموي پيامبر! من هرگز به تو دروغ نگفتم، خيانت نکردم و به مخالفت تو برنخاستم. علي عليه السلام چون اين سخنان را شنيد فرمود:

«معاذ اللَّه أنت اعلم باللَّه و ابر و اتقي و اکرم و اشد خوفا من اللَّه قد عز علي مفارقتک و تفقدک الا انه امر لابد منه…»(8)؛

پناه به خدا، تو نسبت به امور و احکام الهي داناتري. نيکوکاري، تقوا، تقرب و خشيتت از خدا بيشتر است. اين را بدان که جدايي و مفارقت تو فوق العاده براي من سنگين است،

واین فراز نشان می دهد که فاطمه  زهرا با داشتن مقام عصمت نسبت به حقوق شوهر چقدر ارزش قائل بوده

به همين جهت حضرت امام باقر عليه السلام مي فرمايند: «براي زن هيچ شفاعتي به اندازه  رضايت شوهر مفيد و ثمربخش نيست…. »(9)

8-توجه به حقوق همسر

نخستین وصیّت حضرت این بود که بعد از من با دختر خواهرم امامه ازدواج کن، زیرا او برای فرزندانم مثل من مهربان استاین حدیث که با عبارات مختلف در منابع شیعه و سنی آمده، می رساند که فاطمه (سلام الله علیه) در استیفای حقوق شوهر، حتّی دوران پس از وفاتش را نیز در نظر می گیرد و شوهرش را به انتخاب همسر سفارش می کند، زیرا معمولاً مرد بدون زن و زن بدون شوهر، نمی تواند زندگی مطلوب داشته باشد از این جهت حضرت علی (علیه اسلام)بعد از شهادت حضرت فاطمه (سلام الله علیه)در مدّت کمتر از یک هفته با أمامه ازدواج نموده و زندگی مشترک با وی را شروع کرد (10)از این حدیث این گونه برداشت می شود که حضرت به این نکته توجه داشتند، که داشتن همسر برای مردان یک ضرورت محسوب می گرددوبه حقوق ایشان توجه داشتند.

1)       رنج ها وفریاد های فاطمه ترجمه بیت الاحزان ص 24

2)      نهج الحیاه یا فرهنگ سخنان فاطمه .محمد دشتی سال 1372ص22

3)     بحارالانوار، محمد باقر مجلسی،جمعی از محققان ناشر دارالحیا ج 43، ص123

4)      بحارالانوار. ج 77، ص 149؛ ج 71، ص 331؛ ج 78، ص 242.

5)     وسائل الشيعةالی تحصیل مسایل الشیعه محمد بن حسن حر عاملی موسسه ال البیت ، ج 14، ص 16،

6)      نهج الحیاه  ص296

7)     نهج الحیاه ص297

8)     جلاءالعيون،  محمد باقر مجلسی ج 1:ص 217و218

9)      بحارالانوار، ج 103، ص 256و257

10)کافی شیخ کلینی ج5 ص555